زندگی در کلانشهری پرهیاهو مانند تهران، تجربهایست که با ترافیک سنگین، آمار بالای تصادفات و هوای آلوده گره خورده است. در میان دلایل متعدد این مشکلات، خودروهای معیوب و فاقد سلامت فنی نقش چشمگیری دارند؛ وسایلی که نهتنها بهدلیل نقصهای مکانیکی، دقت و امنیت رانندگی را کاهش میدهند، بلکه با آلایندگی فراتر از حد مجاز، سهم بزرگی در آلودگی هوای شهر ایفا میکنند. به همین دلیل، «معاینه فنی خودرو» یک الزام قانونی و ضرورت اجتماعی است که هدف آن، پیشگیری از تردد خودروهای ناایمن و آلاینده و ارتقای کیفیت زندگی شهری است.
در این مقاله از خسروانی، بهطور کامل به شرایط لازم برای دریافت معاینه فنی، مدارک مورد نیاز و نکاتی که رانندگان میبایست پیش از مراجعه به مراکز معاینه فنی بدانند، خواهیم پرداخت تا مسیر شما برای اخذ این گواهی مهم، آسانتر و سریعتر شود.
معاینه فنی چیست؟
معاینه فنی خودرو در واقع یک بررسی تخصصی و دورهای است که توسط مراکز مجاز و با دستگاههای استاندارد انجام میشود تا از سلامت فنی و ایمنی خودرو اطمینان حاصل شود. در این فرایند، بخشهای مختلف خودرو مانند سیستم ترمز، فرمان، چراغها، سیستم تعلیق و … بررسی میشوند.
هدف اصلی این معاینه، جلوگیری از تردد خودروهای معیوب یا آلاینده در سطح شهر و کاهش تصادفات و آلودگی هواست. طبق قانون، تمامی خودروها پس از گذشت مدتزمان مشخص از تاریخ تولید (که برای خودروهای سواری معمولاً ۴ سال است) باید نسبت به دریافت برگه معاینه فنی معتبر اقدام کنند.
به زبان ساده، معاینه فنی پاسپورت سلامت خودروی شماست؛ بدون آن، هم جریمه میشوید و هم به محیطزیست و ایمنی جادهها لطمه میزنید. پس دریافت این گواهی را پشت گوش نیندازید و در زمان مشخص برای دریافت معاینه فنی اقدام کنید.
مدارک مورد نیاز برای معاینه فنی خودرو در سال ۱۴۰۴
قبل از مراجعه به مرکز معاینه فنی، مهم است که تمام مدارک لازم را همراه داشته باشید تا روند بررسی خودرو بدون مشکل انجام شود. مدارک مورد نیاز برای معاینه فنی خودرو در سال ۱۴۰۴ شامل موارد زیر است:
- سند یا کارت خودرو: یکی از این مدارک باید همراه شما باشد تا مالکیت خودرو اثبات شود.
- مدارک شناسایی مالک خودرو: شما به عنوان مالک خودرو، باید کارت ملی یا شناسنامه خود را همراه داشته باشید تا هویت شما تأیید شود.
- فرم تشخیص عیوب ظاهری خودرو: هنگام مراجعه به مرکز معاینه فنی، این فرم به شما داده میشود. لازم است که تمام عیوب ظاهری خودرو با دقت در فرم ثبت شده و تحویل مرکز داده شود.
پس از ارائه مدارک، روند معاینه فنی به صورت زیر انجام میشود:
- ثبت مدارک و اطلاعات خودرو در سیستم مرکز؛
- دریافت بارکد ثبت اطلاعات برای شروع فرایند معاینه فنی؛
- پرداخت هزینه مربوط به معاینه؛
- انجام بررسی فنی و صدور گواهی سلامت خودرو.
مراحل معاینه فنی خودرو
هنگام ورود به مرکز معاینه فنی، پلاک خودرو با دوربین مخصوص ثبت و اطلاعات مالک و خودرو در سیستم مرکز ثبت میشود. پس از این مرحله، فرایند معاینه فنی آغاز میشود و شامل مراحل زیر است:
مرحله اول: بازرسی چشمی خودرو
در این مرحله، خودرو از نظر ظاهری و تجهیزات ایمنی بررسی میشود. بازرسان فنی موارد زیر را ارزیابی میکنند:
- آینهها و شیشهها
- برف پاککنها و سالم بودن آنها
- بوق خودرو
- وجود و سلامت کمربند ایمنی
- بدنه خودرو (نباید دفرمه یا پوسیده باشد)
- وضعیت لاستیکها
- صدای اگزوز و دود خروجی
- چراغها: نور پایین، نور بالا، راهنما، چراغ ترمز، چراغ دنده عقب، چراغ خطر و چراغ پلاک
- طلق چراغهای عقب و جلو
- متعلقات اضافی روی بدنه (مانند بوق غیر استاندارد یا رینگ اسپرت)
نکته: هرگونه تجهیزات غیر استاندارد یا آسیبدیده باعث مردودی خودرو در این مرحله میشود.
مرحله دوم: میزان آلایندگی خودرو
در این مرحله، میزان آلایندگی گازهای خروجی از اگزوز با دستگاه مخصوص اندازهگیری میشود. گازهای دیاکسید کربن، مونوکسید کربن و دیگر آلایندهها باید در حد مجاز باشند. اگر میزان آلایندگی بالاتر از استاندارد باشد، خودرو مردود خواهد شد و امکان صدور معاینه فنی وجود ندارد.
مرحله سوم: بررسی کمک فنرها
کمک فنرها با دستگاه مخصوص آزمایش میشوند و نتایج بهصورت عددی و نمودار گرافیکی ثبت میشود. تمام کمک فنرهای جلو و عقب بررسی میشوند. کمک فنرهای معیوب میتوانند باعث کاهش پایداری خودرو در پیچها و خطر واژگونی شوند، بنابراین این مرحله اهمیت زیادی دارد.
مرحله چهارم: آزمون ترمزها
عملکرد سیستم ترمز و ترمز دستی خودرو بررسی میشود. در این مرحله:
- حد نهایی شتاب ترمز گیری برای ارزیابی قدرت ترمز محاسبه میشود.
- وضعیت لنتها و میزان روغن ترمز بررسی میشود.
ترمز سالم، یکی از حیاتیترین موارد در ایمنی خودرو است و گذراندن این مرحله برای اخذ معاینه فنی ضروریست.
مرحله پنجم: سیستم تعلیق
سیستم تعلیق خودرو تحت فشار قرار میگیرد تا سلامت اتصالات و قطعات بررسی شود. اگر اتصالات شل یا آسیبدیده باشند، خودرو مردود خواهد شد.
مرحله ششم: بررسی چراغها
چراغهای خودرو از نظر شدت نور، زاویه انتشار و برد روشنایی بررسی میشوند. این مرحله شامل ارزیابی نوربالا و نورپایین و تطبیق آن با استانداردهای تعیین شده است. چراغهای سالم و درست تنظیمشده، امنیت رانندگی در شب و شرایط کمنور را تضمین میکنند.
مرحله هفتم: همراستایی و جلوبندی خودرو
در این مرحله، میزان انحراف جانبی خودرو اندازهگیری میشود. بهعبارت ساده:
- خودرو باید در هر ۱۰۰۰ متر رانندگی مستقیم، حداکثر ۷ متر انحراف جانبی داشته باشد.
- میزان باز و بسته بودن دهانه چرخها بررسی میشود.
همراستایی صحیح چرخها و جلوبندی مناسب، باعث حفظ تعادل خودرو و کاهش خطر تصادفات میشود.
دورههای معاینه فنی خودرو
مدت زمان قانونی و دورههای تمدید برگه معاینه فنی بسته به نوع خودرو و سن آن متفاوت است:
- خودروهای شخصی و دولتی نو: معاینه فنی اولیه بعد از ۴ سال الزامیست.
- خودروهای شخصی و دولتی سبک: هر ۱ سال یکبار.
- خودروهای سنگین و وسایل نقلیه عمومی سبک و سنگین:
- عمر کمتر از ۱۰ سال: هر ۶ ماه
- عمر بیش از ۱۰ سال: هر ۳ ماه
- وسایل نقلیه فوریتهای پزشکی و امدادی (آمبولانس، آتشنشانی و…): هر ۶ ماه
- خودروهای دوگانهسوز: علاوه بر معاینه استاندارد، بازرسی تجهیزات گازسوز شامل رگولاتور، مخزن، پرکن و شیر مخزن انجام میشود و نشت گاز با دستگاه نشتیاب بررسی شده و اطلاعات وارد سامانه میشود.
معاینه فنی خودروهای بالای ۲۰ سال
- خودروهای شخصی: پس از ۱۵ سال، معاینه فنی ۲ مرتبه در سال (هر ۶ ماه) الزامیست.
- خودروهای عمومی: سن مرز فرسودگی و دفعات معاینه بسته به نوع سوخت و وسیله نقلیه متفاوت است، بهطور مثال:
- تاکسیهای بنزینی و دوگانهسوز: ۴ مرتبه در سال (هر ۳ ماه)
- وانتهای بنزینی و دوگانهسوز: ۳ مرتبه در سال (هر ۴ ماه)
- اتوبوسهای درون شهری دیزلی و پایه گازسوز: ۴ مرتبه در سال
- اتوبوسهای برقی: ۳ مرتبه در سال
نکته مهم
بازرسیهای دورهای و نگهداری منظم خودرو، قبل از بروز نقص فنی جدی و هزینههای سنگین، مشکلات را شناسایی میکند. بر اساس آمار، پس از خطای انسانی، بخش قابل توجهی از تصادفات به دلیل نقص فنی خودروها رخ میدهد. بنابراین، مراجعه منظم به مراکز معتبر یکی از مهمترین اقدامها برای ایمنی راننده و سرنشینان است.
مجموعه خسروانی با ارائه خدمات منظم و استاندارد، این اطمینان را به شما میدهد که خودرو شما در بهترین وضعیت فنی باقی بماند و خطرات ناشی از نقص فنی به حداقل برسد.
مجموعه تعمیرگاههای خسروانی با پنج شعبه فعال در تهران، یکی از معتبرترین و تخصصیترین مراکز ارائه خدمات تعمیراتی و نگهداری خودرو به شمار میرود. این مجموعه با بهرهگیری از تیم مجرب و متخصص، خدمات حرفهای ویژهای برای خودروهای مدیران خودرو، کرمان موتور، فولکس واگن و خودروهای ایرانی ارائه میدهد.
دریافت گرید A از ISQI، که از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت اعطا شده، نشاندهنده کیفیت بالای خدمات این مجموعه است و تضمینی برای رضایت مشتریان محسوب میشود. اگر به دنبال مرکزی مطمئن برای تعمیر و نگهداری خودرو خود هستید، مجموعه تعمیرگاههای خسروانی یکی از بهترین گزینههاست.
بیشتر بخوانید: سرویس دوره ای انواع جک
هزینه معاینه فنی خودرو در سال ۱۴۰۴
هزینه معاینه فنی خودروها بر اساس وزن و نوع سوخت متفاوت است و به دو دسته معاینه فنی معمولی و معاینه فنی برتر تقسیم میشود. برای خودروهای تا ۱۴۰۰ کیلوگرم وزن، هزینه معاینه فنی معمولی ۲۶۵,۰۰۰ تومان و معاینه فنی برتر ۲۷۵,۰۰۰ تومان است. برای خودروهای بالای ۱۴۰۰ کیلوگرم، این مبلغ به ترتیب ۲۹۵,۰۰۰ و ۳۱۰,۰۰۰ تومان خواهد بود.
هزینه مراجعه مجدد
در صورتی که خودرو در آزمون معاینه فنی مردود شود، مالک خودرو حداکثر ۱۵ روز فرصت دارد تا ایرادات را رفع کرده و مجدداً به همان مرکز مراجعه کند. هزینه معاینه مجدد در دو بار نخست ۲۷,۵۰۰ تومان و در بار سوم و بیشتر ۴۲,۰۰۰ تومان است.
دلایل مردودی خودروها در معاینه فنی
- مشکلات سیستم ترمز
- نقص کمکفنر و تعلیق
- لاستیکهای معیوب
- خرابی چراغها و هشدارها
- آلایندگی بالا
- ایراد بدنه و شاسی
- نشتی مایعات
نکات مهم قبل از مراجعه به معاینه فنی
برای اینکه خودرو در اولین مراجعه به مرکز معاینه فنی موفق شود و از پرداخت هزینههای اضافی جلوگیری شود، رعایت نکات زیر ضروریست:
- اطمینان از عملکرد صحیح ترمزهای جلو و عقب
- رفع هرگونه لرزش، صدای غیرعادی یا کاهش عملکرد ترمز
- داشتن آج کافی و فشار باد مناسب
- بررسی ترک، بریدگی یا ساییدگی غیرعادی
- سالم بودن چراغهای جلو، عقب، راهنما و ترمز
- اطمینان از پرنور بودن و عملکرد درست چراغها
- تعویض روغن موتور و فیلترها
- بررسی کمکفنرها و سیستم تعلیق
- تنظیم موتور و سایر قطعات حیاتی
- سالم بودن اگزوز و عدم نشتی
- اطمینان از آلایندگی در حد مجاز
- رفع زنگزدگی و خوردگی بدنه
- بررسی اتصالات و قطعات شاسی
- تعمیر هرگونه ترک یا فرورفتگی بدنه
چگونه نوبت معاینه فنی خودرو بگیریم؟
برای مراجعه به مراکز معاینه فنی، میتوانید بهصورت اینترنتی نوبت بگیرید. در بسیاری از شهرستانها، نیاز به نوبتگیری قبلی نیست، اما در تهران و برخی کلانشهرها استفاده از سامانههای آنلاین توصیه میشود. با مراجعه به «سایت و اپلیکیشن تهران من» میتوانید برای دریافت نوبت اقدام کنید.
برای لغو نوبت، حداقل ۲ ساعت قبل از زمان تعیینشده وارد سامانه «تهران من» شده و نوبتتان را لغو کنید.
تعمیرگاههای خسروانی، مرکز تخصصی نگهداری و تعمیر خودرو
برای دریافت گواهی معاینه فنی، سلامت فنی و ظاهری خودرو شرط اصلی است و هر نقص در سیستم ترمز، تعلیق، موتور یا آلایندگی میتواند منجر به مردودی شود. مجموعه تعمیرگاههای خسروانی با رتبه A وزارت صمت و پنج شعبه تخصصی در تهران، با ارائه سرویسهای دقیق و استاندارد برای برندهایی چون مدیران خودرو، کرمان موتور، فولکس واگن و خودروهای داخلی، امکان آمادهسازی کامل خودرو پیش از مراجعه به مراکز معاینه فنی را فراهم میکند.
این یعنی شما با یک بازدید در تعمیرگاههای خسروانی، میتوانید با خیال راحت و در اولین مراجعه، برگه معاینه فنی را دریافت کنید.
سوالات متداول
- معاینه فنی خودرو چند سال است؟
در سال ۱۴۰۴ و ۲۰۲۵، بر اساس قانون، خودروهای شخصی تا ۴ سال پس از تولید و خودروهای عمومی تا یک سال پس از تولید، از معاینه فنی معاف هستند. بنابراین خودروهای شخصی تولید سال ۱۴۰۰ و قبلتر و خودروهای وارداتی تولید ۲۰۲۱ و قبلتر مشمول دریافت معاینه فنی خواهند بود.
- چه مدارکی برای دریافت معاینه فنی لازم است؟
کارت یا سند خودرو، مدارک شناسایی مالک (کارت ملی و شناسنامه) و فرم تشخیص عیوب ظاهری خودرو مدارک اصلی هستند.
- اگر خودرو در معاینه فنی مردود شود چه باید کرد؟
مالک خودرو حداکثر ۱۵ روز فرصت دارد تا ایرادات را رفع کرده و مجدداً به همان مرکز مراجعه کند؛ هزینه مراجعه مجدد، نسبت به مراجعه اول کمتر است.
